Gezelschapsspellen om van te leren

door juf Elly

Het is een uitdaging voor iedere leerkracht, maar ook voor u als ouder, om de kinderen op een betekenisvolle, doelgerichte manier vaardigheden aan te leren. Wist u dat je met spellen als Triominos, Rush Hour, of Rummikub tegemoet kan komen aan de drie psychologische basisbehoeften: autonomie, relatie en competentie (Stevens, 2005)?
Autonomie betekent dat kinderen de mogelijkheid krijgen om te kiezen (psychologische vrijheid). Relatie wordt gedefinieerd als het verlangen om zich verbonden te voelen met anderen (respect). Competentie betekent dat de leerling een sterke drang heeft om te leren (vertrouwen in eigen kunnen).
Het spelen van een spel kan deze drie psychologische basisbehoeften bevorderen, waardoor intrinsieke motivatie om te leren ontstaat.

Rekenspellen als Regenwormen, Haaibaai, Koehandel, of Eurospel zijn uitdagend om te spelen. Door deze spellen te spelen, oefent het kind getallen vergelijken, ordenen, positioneren en het kind past allerlei rekenvaardigheden toe om het spel tot een goed resultaat te brengen. Naast logisch denken en redeneren leren de kinderen ook om spelpartners te slim af te zijn en te winnen. Dit verwijst naar de cognitieve processen die betrokken zijn bij het aansturen van activiteiten, zoals het starten van een taak, werkgeheugen, volgehouden aandacht, monitoren van prestaties, remmen van impulsiviteit en doelgericht doorzettingsvermogen. De ontwikkeling van deze vaardigheden loopt als een rode draad door alle onderwijsdoelen en worden ‘executieve vaardigheden’ genoemd (Dawson en Guare, 2009). Kinderen leren bovendien door het spelen van spelletjes omgaan met winnen en verliezen, wachten op hun beurt en zich houden aan spelregels. Gezelschapsspellen kunnen dus ingezet worden als een actieve en motiverende werkvorm om onderwijsdoelen te bereiken, maar ook als observatiemiddel voor de leerkracht, als bijvoorbeeld een kind uitlegt hoe zijn of haar strategie was tijdens het spel.

Naast rekenspellen zijn er talloze andere uitdagende gezelschapsspellen, zoals Rinks en Lechts, Vlotte geesten en Beverbende. Bovenal vinden de meeste kinderen spellen spelen leuk, zeker als het spel op gepast niveau is en niet te lang duurt.

Samen spelletjes spelen kan ook een verbinding zijn tussen school en thuis. Op De Kleine Prins doen wij als leerkrachten ons best om kinderen spelenderwijs te laten leren. Zo zit ik dit schooljaar in de ‘verandergroep rekenen’ en gaan wij als werkgroep proberen om nog meer spelelementen binnen het rekenonderwijs mogelijk te maken. Hopelijk gaat u dit in de toekomst merken als uw kind in de speelgoedwinkel enthousiast naar de afdeling gezelschapsspellen loopt. Het zou toch fantastisch zijn als uw kind u de spelregels kan uitleggen?!