Het is woensdagochtend 11 uur als ik het lokaal binnenstap van de OBC-groep (1 en 2) van Barbara In der Maur, 28 kleuters van 4 tot 7 jaar. De juf had het ze al verteld dat ik zou komen. Sommigen kijken de kat uit de boom, anderen beschouwen mij direct als een tweede juf waar ze van alles aan kunnen vragen.
Voor Barbara is het al duidelijk in welke stemming de kinderen die dag zijn. Aan de hand van het kiezen van een kaartje kan elk kind ‘s ochtends vertellen hoe hij zich voelt. Als ze op hun stoeltjes zitten, wordt er even stilgestaan bij de verschillende gemoedstoestanden. Zo wordt ieder kind gezien en gehoord. Bovendien ontwikkelen zij op deze manier empathie.
Echte markt
Na een jaar bovenbouw in 2016, voelt Barbara zich alweer drie schoolseizoenen als een vis in het water bij de kleuters, die zich ook helemaal bij haar thuis voelen, dat zie je meteen. Ik neem het vrolijke huiskamer-achtige lokaal in mij op. Er staat een huisje in, compleet met keukentje, meubeltjes, een bos bloemen, gordijntjes en ook nog een vliering. De drie marktkraampjes die ik tussen de tafels en stoeltjes ontdek, staan daar omdat dit de ‘marktweken’ zijn. Telkens wordt voor de onderbouw een thema gekozen waaromheen van alles te doen is. De kleuters hebben al kennis kunnen maken met de échte markt. In groepjes van vier (met begeleiding) liepen ze er naartoe en mochten ze 1 euro besteden bij een kraam. Dit heeft ze gestimuleerd tot zelf marktje spelen. Er is een stroopwafelkraam, een kaaskraam en een groente- en fruitkraam.
Gezellige bedrijvigheid
Juf Barbara beweegt zich op een lage kruk met wieltjes van de een naar de ander. Zo is ze op ooghoogte met het kind en kan zij helpen met een werkje, vragen beantwoorden of zelf vragen stellen. Het is een gezellige bedrijvigheid.
Als er opvallend veel metalen tekenfiguren op de tafeltjes liggen, vraagt de juf even de aandacht. De kinderen houden op met hun werkjes en houden hun handen bij elkaar.
“Ik zie heel veel tekenfiguurwerkjes en er zijn maar twee plankjes.”
Maar dat is niet de bedoeling, weet ik nu. Twee plankjes, twee van dezelfde werkjes. Er moet meer variatie zijn in het werken met de materialen. Dat begrijpen de kleuters zelf ook en er worden andere werkjes gekozen.
Er worden legpuzzels gemaakt, er wordt gewerkt met de kralen (rekenen), getekend en gekleurd, getimmerd en in het huisje zijn drie jongens met de maaltijd bezig.
In deze tijd, met een veelheid aan mogelijkheden, is de montessori-regel ‘vrijheid in gebondenheid’ een zegen. Want het aantal materialen en werkjes is beperkt.
Stroopwafelkruimels
Ondertussen zijn de drie kramen geopend. Juf Barbara koopt meteen een stroopwafel. Stroopwafels worden ter plekke uitgeknipt, gekleurd en in een vrolijke puntzak gedaan. Daarna moet de juf betalen. Als zij later nog meer trek heeft in stroopwafels, bieden de twee jongens van de kraam haar een zak kruimels aan, ook lekker. Als de juf na het betalen met munten ook nog een bankpas in haar handen gestopt krijgt om nogmaals te betalen, is dit een mooi moment om uit te leggen dat een bankpas óók geld is. Zo leren de kinderen spelenderwijs en thema’s zoals deze, met een hedendaags karakter, lenen zich daar uitstekend voor.
Werkstem
Als de kinderen van enthousiasme steeds harder gaan praten, vraagt de juf weer de aandacht.
“Hoe noemen we je stem als je aan het werken ben?” Dat blijkt de werk-stem te zijn. Oei, nu weten ze dat ze te hard aan het praten waren en denken ze dat ze moeten zwijgen. Maar dat hoeft helemaal niet, legt Barbara uit. Als je buren je kunnen verstaan is dat goed, maar niet de hele groep. Gewoon praten, niet te hard, dat is de werk-stem.
Als ik aan juf Barbara vraag wat de gitaar daar in de hoek doet, vertelt ze dat zij zelf speelt en ‘m er regelmatig bij pakt. “Om te begeleiden bij het liedjes zingen of als we een jarige in de groep hebben.”
Evenwicht
Na schooltijd legt Barbara uit dat ze in de onderbouw continu bezig zijn met het evenwicht tussen montessori en spelend leren.
“Dit is uniek, deze manier van werken. We dragen het werken volgens de visie van Maria Montessori hoog in het vaandel. Alles wat dat kan versterken, is welkom want wij willen het beste uit ieder kind halen. Toen het spelend leren enorm opkwam, zagen we daar elementen in waar kinderen veel aan kunnen hebben. Zo blijven we vernieuwend bezig.”
Emmy Fons
Juli 2019