door Lisanne Blaak, adjucnt-directeur
In de basisschoolperiode ontwikkelt een
kind zich tot een sociaal wezen dat op een fijne manier met zichzelf en anderen
om kan gaan. De sociaal-emotionele ontwikkeling gaat over zaken als
bewustwording en ontwikkeling van een positief zelfbeeld. Kinderen doorlopen
fases in de ontwikkeling van het aangaan van relaties, het leren verplaatsen in
en omgaan met anderen. Ze ontwikkelen zich in conflicthantering, het
reflecteren op eigen gedrag, het maken van eigen keuzes, het vergroten van
zelfvertrouwen en persoonlijke weerbaarheid binnen de groep (slo.nl).
Op De Kleine Prins vinden we de sociaal-emotionele
ontwikkeling van de kinderen heel belangrijk. We besteden hier aandacht aan
door onder andere lessen te geven uit de methodiek KiVa. Doel van KiVa is om de
groep sterker te maken en daarmee pesten te voorkomen, waardoor ieder kind zich
fijn voelt.
Naast het geven van lessen ter bevordering van de
sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen zijn we als school verplicht om
een observatiesysteem te gebruiken om de sociaal-emotionele ontwikkeling van
kinderen in kaart te brengen.
Voor de groepen 1 en 2 gebruiken we hier het
observatiesysteem BOSOS voor. Daarin wordt (naast de leerdoelen) de sociaal-emotionele
ontwikkeling bijgehouden. De leerkrachten vullen een aantal keer per jaar een
observatielijst in over de sociaal-emotionele ontwikkeling. Als kinderen daarop
uitvallen of daarin opvallen, wordt de vragenlijst van Zien! ingevuld. Zien! is
ook een observatielijst, maar dan speciaal voor de sociaal-emotionele ontwikkeling.
De kinderen van groep 3 t/m 8 vullen zelf twee keer per
schooljaar een vragenlijst in, dat is de KiVa-monitor. Aan de hand van de
uitslagen van de vragenlijst worden sociogrammen van de groep gemaakt waarin
onderlinge relaties tussen kinderen zichtbaar worden. Alle kinderen vullen
digitaal een vragenlijst in over de andere kinderen in hun groep, bijvoorbeeld:
‘Wie zijn je vriendjes?’, ‘Welke kinderen helpen je wel eens?’, ‘Word je wel
eens geplaagd?’, enzovoort.
Aan de hand van de resultaten kunnen de leerkrachten hun handelen aanpassen
door bijvoorbeeld in een periode extra KiVa-lessen te geven om de sfeer in de
klas te verbeteren.
Sinds dit jaar maken we gebruik van de IEP als
leerlingvolgsysteem. De IEP heeft naast het toetsen van de vakken rekenen en
taal ook een toetsing voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Vanaf dit
schooljaar vervalt daarmee de Zien! lijst voor groep 3 t/m 8 en gaan we over op
de combinatie KiVa en IEP.
Alle resultaten van zowel BOSOS als de KiVa-monitor als
IEP worden door de groepsleerkrachten bekeken en vervolgens besproken met de
intern begeleider. Dat kan zijn op groepsniveau of op kindniveau. Het kan zijn
dat er dan acties uitkomen voor in de klas. Vaak komt er (gelukkig) uit wat we
in de klas al zien.