door juf Willemieke
Als een kind een jaar of vier is, is het
uitgegroeid tot een eigenzinnige kleuter, die de wereld ontdekt. Hij of zij
maakt tekeningen, praat in kleine zinnen en speelt met blokken. Overdag is hij
hoogstwaarschijnlijk al goed zindelijk. Het woordje ‘nee’ staat op nummer een
in zijn woordenlijst en hij laat zien dat hij een eigen willetje heeft.
De basis is gelegd voor de volgende
fase: de gang naar de basisschool.
In zijn kleutertijd maakt een kind zowel
lichamelijk als geestelijk een flinke groei door. Een boeiende periode voor de ouders en
het kind.
Groei van een kleuter
Een vierjarige kleuter is gemiddeld iets
langer dan een meter en weegt ruim 18 kilo.
Gezonde voeding is erg belangrijk
evenals voldoende beweging. Het kind moet zich lekker kunnen uitleven, waardoor
hij zijn energie kwijt kan. En niet minder belangrijk: goed bewegen voorkomt
overgewicht bij kleuters.
Zindelijkheid van een kleuter
De meeste kleuters zijn overdag
zindelijk en zijn al helemaal gewend aan de grote wc. Ze trekken de kleren zelf
aan en uit, vegen zichzelf af en wassen na het toiletbezoek hun handen. Toch
kan het voorkomen, dat je kleuter een terugval krijgt. Dit gebeurt regelmatig
bij kleuters die voor het eerst naar school gaan. In het begin zijn ze erg
vermoeid, waardoor ze ’s nachts zo diep slapen, dat ze niet wakker worden als ze
moeten plassen. Of de spanning wordt hun tijdelijk teveel, waardoor er wat
vaker een ‘ongelukje’ gebeurt.
Heeft uw kind een terugval die verband
houdt met school of een andere spannende gebeurtenis, zoals het krijgen van een
broertje of zusje of een verhuizing, zet het kind dan niet onder druk om zo
snel mogelijk weer zindelijk te worden. Meestal gaat de terugval vanzelf weer
over, wanneer je er geen groot probleem van maakt.
Regelmaat en structuur willen vaak ook
helpen of een kleine beloning, wanneer je kleuter weer netjes naar de wc gaat.
Sociale vaardigheden bij kleuters
Een kleuter doet alsmaar nieuwe
ervaringen op, waardoor zijn wereld steeds groter wordt. De wat oudere kleuter
gaat zich al inleven in andere mensen. Hij reageert met medeleven, wanneer hij
ziet dat iemand bijvoorbeeld verdriet heeft. In de kleuterfase vormt het
geweten een innerlijke rem. De kleuter heeft besef van wat goed en wat slecht
is.
Het aanleren van sociaal gedrag, elkaar
helpen, elkaars gevoelens begrijpen en respecteren is nog zo makkelijk niet.
Een veel voorkomend ‘probleem’ wanneer kinderen samen een gezelschapsspelletje
doen of een wedstrijdje, is dat veel jonge kinderen nog niet tegen hun verlies
kunnen. Het is aan ons, de volwassene, om het kind te begeleiden bij het leren
omgaan met winst en vooral met verlies.
Tekenen
De ontwikkeling van de fijne motoriek
maakt het mogelijk dat het kind steeds beter kan tekenen wat het in zijn hoofd
heeft. Maar ook het onderwerp van de tekening zegt iets over zijn ontwikkeling.
Tekenen bevordert de sociaal-emotionele ontwikkeling. Naarmate de kinderen
ouder worden, geven hun tekeningen een steeds betere afspiegeling van de
werkelijkheid weer. De ontwikkeling gaat stapsgewijs en is voor elk kind, waar
ook ter wereld, hetzelfde.
De zogeheten ‘koppoter’ is vaak de
eerste tekening van een mens. In de volgende fase begint bijna elk kind
onderaan het blad de grond te tekenen en bovenaan de lucht. Daartussenin kan het
vervolgens diverse figuren tekenen: een mens, een huis, een vogel, een bloem,
een dier. Als het kind en jaar of zes is, kan het een verhaal vertolken in een
tekening.
Spelen
De kleuter leert een groot aantal
vaardigheden door simpelweg te spelen. Tijdens het spelen test hij zichzelf uit
en gaat er steeds een nieuwe wereld voor hem open. Zijn denkvermogen en
creativiteit worden gestimuleerd en bij veel spelletjes krijgt hij flink wat
lichaamsbeweging. Hij leert met anderen om te gaan en zijn motoriek verbetert.
Kortom: spelen is heel belangrijk voor een kleuter. Vaak speelt fantasie er een
grote rol bij. Alles is mogelijk in de fantasie van een kind en fantaseren is
een goede manier om angsten kwijt te kunnen. Kleuters genieten ervan om naar
een verhaaltje te luisteren of plaatjes te bekijken, die tot zijn verbeelding
spreken.